Mescid-i Nebevi’nin Mihrapları
Mescid-i Nebevi’deki mihrap, kıble yönünü belirleyen önemli bir semboldür ve imamın namaz kıldırdığı yerdir. Peygamber (s.a.v) döneminden başlayarak zamanla gelişmiş, İslam hükümdarları tarafından zarif oymalar ve süslemelerle zenginleştirilmiştir.
“Mihrap” Kelimesinin Kur’an’daki Anlamları
-
Ev: “Zekeriyya her girdiğinde Meryem’in yanında rızık bulurdu” [Âl-i İmrân: 37].
-
Namaz yeri: “Mihrapta namaz kılarken melekler ona seslendi” [Âl-i İmrân: 39].
-
Yine namaz yeri: “Mihraptan kavmine sabah-akşam tesbih etmelerini işaret etti” [Meryem: 11].
-
Evin önü: “Davacılar mihrabın duvarını aştı” [Sad: 21].
Mescid-i Nebevi’nin Mihrap Tarihçesi
-
Peygamber (s.a.v) Dönemi: Kıble Beyt-i Makdis’ten Kâbe’ye dönünce namaz yeri güney duvara kaydı. İlk Aişe sütununda, sonra Muhallega sütununda namaz kıldı.
-
Emevî Dönemi: 88-91 H’de Velid bin Abdülmelik’in emriyle Ömer bin Abdülaziz, ilk kavisli mihrap inşa etti; kıbleyi işaret etti.
-
Mimari Gelişmeler: Müslümanlar zamanla süslemeler ekleyerek mihrapları kıble sembolü ve cami mimarisinin öne çıkan unsuru yaptı.
Günümüzdeki Mihraplar
-
Nebevi Şerif Mihrap: Ravda-i Şerif’te, minberin solunda; Peygamber (s.a.v)’in namaz kıldırdığı yer.
-
Osmanlı Mihrap: Kıble duvarında, günümüzde imamlar tarafından kullanılır.
-
Süleymaniye (Hanefî) Mihrap: Minberin batısında, Hanefîler için yapılmıştır.
-
Fâtıma Mihrap: Teheccüd mihrabının güneyinde, kafeste.
-
Şeyhul Harem Mihrap: Mecidiyye döneminde, Ağavât köşesi arkasında.
Sonuç
Mescid-i Nebevi’nin mihrapları, sadece mimari değil, İslam mimarisinin gelişimini yansıtan canlı şahitlerdir. Mekânın manevi derinliğini ve kutsallığını simgeler; müslümanların kutsal mirasa bağlılığını ve Muhammedî mesajı geleceğe aktarma kararlılığını gösterir.