Mescid-i Haram Bina Yapısı

 

Mescid-i Haram Bina Yapısı

Mekke-i Mükerreme, yeryüzündeki en hayırlı yer olup, vahyin indirildiği ve Peygamber (s.a.v) gönderildiği topraklardır. Allah, kendi evini bu kutsal beldede inşa etmiştir ve Mekke'yi fazilet ve kutsiyetle özel olarak seçmiştir. İslam’ın farklı dönemlerinde yöneticiler, Mekke'yi geliştirmek için büyük çabalar sarf etmişlerdir. Suudi Arabistan’ın parlak döneminde ise, Mekke-i Mükerreme, Harem-i Şerif'teki devasa genişletme projeleriyle büyük bir dönüşüm yaşamıştır. Bu gelişmeler, özellikle Harem-i Şerif’in genişlemesiyle, hacı ve umrecilerin sayısındaki artışa paralel olarak, çevre düzenlemeleri ve Harem-i Şerif çevresindeki altyapı hizmetlerinin iyileştirilmesine yönelik büyük çabalar gösterilmiştir. Bu süreçte, özellikle Harem-i Şerif’in genişletilmesine büyük katkıda bulunan -Allah rahmet eylesin- Kral Fahd bin Abdulaziz Âli Suud'un önemi büyüktür.

Harem-i Şerif’in Genişletilmesi:

Birinci Genişletme Projesi

Hicri 1406 yılında Harem-i Şerif’in genişletilmesinin birinci aşamasını gerçekleştiren -Allah rahmet eylesin- Kral Fahd bin Abdulaziz Âli Suud, genişleme alanının zeminini, ısıya dayanıklı soğuk mermerle kaplanmasını emretmiştir. Başlangıçta zemin, sadece elektrik işlerine ayrılmıştı. Elektrik ağlarının yerleştirildiği dağınık bölgeler, namaz kılanların alanlarını daraltıyordu. Kral, bu ağları güzel kubbelerde toplayarak düzenlenmesini istemiştir. Zemin alanı 61.000 metrekareye ulaşmış olup, 90.000 kişilik namaz alanına sahipti. Ayrıca, teras ve birinci kat arasındaki çıkışları kolaylaştırmak amacıyla beş elektrikli merdiven yapılmış, kuzey yönünden ilk kata giriş ve çıkışı sağlayan beş köprü inşa edilmiştir.

İkinci Genişletme Projesi

Hicri 2 Safer 1409 tarihinde -Allah rahmet eylesin- Kral Fahd bin Abdulaziz Âli Suud, Harem-i Şerif’in ikinci genişlemesinin temelini atmıştır. Bu genişleme, Harem-i Şerif’in batısında yer alan ve daha önce "Küçük Pazar" olarak bilinen bölgeye yapılmıştır; bu bölge, Umre Kapısı (Bêbul Umrah) ile Kral Abdulaziz Kapısı (Bêbul Melik Abdulaziz) arasında yer alıyordu. Proje, bir bodrum katı, zemin katı ve birinci kat olmak üzere üç katlıydı. Genişleme, tam kapsamlı bir klima sistemi ile donatılmış olup, Ecyâd’daki merkezi soğutma istasyonuna bağlanmıştır. Ayrıca, yuvarlak sütunların tabanlarında sıcak havayı emen açıklıklar oluşturulmuş, soğuk hava merkezi istasyondan pompalanmıştır. Genişlemeyle birlikte, Harem-i Şerif’in kapı sayısı 14 yeni kapı eklenerek toplamda 112'ye ulaşmıştır. Ayrıca, kuzey ve güney taraflarında iki elektrikli merdiven yapılarak toplamda 9 elektrikli merdiven yapılmıştır. Harem-i Şerif’in avlusu, özellikle yoğunluk yaşanan zamanlarda namaz kılmayı kolaylaştıracak şekilde yenilenmiş, alanlar ısıya dayanıklı mermerle döşenmiştir.

Hicri 1415 yılında Safa bölgesindeki birinci kat, Safa ve Merve arasındaki sa’y ibadetine kolaylık sağlaması amacıyla genişletilmiştir. Ayrıca, Safa Tepesi altındaki Safa girişi daraltılmıştır. Hicri 1417 yılında, Merve bölgesindeki bazı yapılar yıkılmış, bu da alanın 245 metrekareden 375 metrekareye kadar genişlemesine olanak sağlamıştır. Aynı zamanda, Birinci katta Merve’den sa'y alanına açılan iç koridor da genişletilmiştir. Hicri 1418 yılında ise, Merve tarafındaki Ragube bölgesinin hareketliliği kolaylaştırmak için, Harem-i Şerif’in çatısını Merve’ye bağlayan Ragube köprüsü inşa edilmiştir. Ayrıca, İbrahim (a.s)’ın makamı üzerindeki altın kaplama bakır bir koruma ve işlemeli kristal camla yenilenmiştir.

Üçüncü Genişletme Projesi

Hicri 1432 yılında -Allah rahmet eylesin- Kral Abdullah bin Abdulaziz döneminde başlamış, açılışı ise hicri 1436 yılında -Allah korusun- Kral Selman bin Abdulaziz Âli Suud zamanında gerçekleşmiş ve bu genişletme hala devam etmektedir.

Üçüncü Genişletmenin Ana Projeleri:

Hadim-u Harameyn-i Şerifeyn Suudi Arabistan’ın üçüncü genişletme projesinin kapsamlı planı dahilinde beş ana projeyi başlatmıştır. Bu projeler şunlardır:

  • Ana genişletme binası projesi.

  • Avlular projesi.

  • Yaya tünelleri projesi.

  • Harem-i Şerif’in merkezi hizmet istasyonu projesi.

  • Harem-i Şerif çevresindeki ilk dairesel yol projesi.

-Allah korusun- Suudi Arabistan Veliaht Prens'i Ekselans Muhammed bin Selman bin Abdulaziz Âli Suud, Harem-i Şerif’in genişletme sürecinde ve bu süreçle bağlantılı Rahman olan Allah’ın misafirlerine hizmet projelerinin ilerleme seviyelerini takip etmek amacıyla denetim turları gerçekleştirmiştir. Ziyaretçi ve umre yapanları ağırlamak için Harem-i Şerif’in kapasitesini artırmak Suudi Arabistan'ın 2030 Vizyonu’ndaki gerçekleştirmek istediği hedeflerdendir.

Bakım ve Geliştirme Sürekliliği

Suudi Arabistan’ın parlak döneminde Harem-i Şerif’te gerçekleşen genişletmeler, Suudi idaresinin Harem-i Şerif’e verdiği önemi yansıtmaktadır. Bu genişlemeler, Hac ve Umre ibadetlerini yerine getiren misafirlerin deneyimlerini hem konfor hem de güvenlik açısından büyük ölçüde iyileştirmiştir. Allah’ın yardımıyla, müslümanların ilk kıblesi olan Mekke-i Mükerreme’deki Harem-i Şerif dünyanın en büyük dini projelerinden biri haline gelmiştir. Suudi Arabistan, Harem-i Şerif ve Mescid-i Nebevi’ye hizmet etmeye, ayrıca İslam’ın yüce mesajını tüm dünyaya ulaştırmaya devam etmekte ve bu doğrultuda 2030 Vizyonu’nu gerçekleştirmektedir.